P/B – Price/Bookvalue – Giá hiện tại /Giá sổ sách

Chỉ số P/B (Price-to-Book ratio – Giá/Giá trị sổ sách) là tỷ lệ được sử dụng để so sánh giá của một cổ phiếu so với giá trị ghi sổ của cổ phiếu đó. Tỷ lệ này được tính toán bằng cách lấy giá đóng cửa hiện tại của cổ phiếu chia cho giá trị ghi sổ tại quý gần nhất của cổ phiếu đó.

Chỉ số P/B là gì trong chứng khoán?

Chỉ số P/B (Price to Book Value Ratio) còn gọi là hệ số P/B hay tỷ số P/B. Chỉ số này được dùng để so sánh giá trị thực tế của cổ phiếu với giá trị ghi sổ của cổ phiếu đó.

Hệ số P/B phụ thuộc nhiều vào các yếu tố, chẳng hạn như: doanh thu, lợi nhuận, tốc độ tăng trưởng, lợi thế cạnh tranh, ngành nghề kinh doanh, độ an toàn về mặt tài chính và các điều kiện kinh tế vĩ mô như lạm phát, lãi suất, GNP, GDP,…

Tỷ số P/B là một công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư thực hiện phán đoán cổ phiếu có đang bị định giá thấp hơn so với giá trị thực của nó không, từ đó đưa ra quyết định bán ra hoặc mua.

Ví dụ: 

Giá cổ phiếu Vinamilk ngày 27/5/2021 là 90.500 VND/cổ phiếu và có giá trị ghi sổ là 14.990 VND/cổ phiếu. Vậy tỷ số P/B = Giá cổ phiếu/Giá trị ghi sổ = 90.500/14.990 = 6.04.

Với tỷ số này, ta thấy được cổ phiếu của Vinamilk có tốc độ tăng trưởng cao. Các nhà đầu tư vô cùng kỳ vọng vào nó và sẵn sàng bỏ ra 6 đồng để có được 1 đồng vốn.

Ý nghĩa của chỉ số P/B

Trên thị trường chứng khoán, chỉ số P/B có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nhà đầu tư.

• Hệ số P/B cho nhà đầu tư biết được giá cổ phiếu cao hay thấp hơn giá trị ghi sổ tại doanh nghiệp bao nhiêu lần.
• Nếu chỉ số P/B cao có nghĩa là thị trường đang kỳ vọng nhiều vào cổ phiếu này, công ty có thể kinh doanh tốt trong tương lai. Vì vậy, nhà đầu tư luôn sẵn sàng bỏ ra số tiền cao hơn giá trị ghi sổ của doanh nghiệp để sở hữu nó.
• Khi chỉ số P/B thấp nghĩa là các nhà đầu cảm thấy tình hình kinh doanh của doanh nghiệp sẽ không mấy khả quan. Vì thế họ chỉ có thể bỏ ra mức vốn thấp để mua cổ phiếu. Hoặc công ty đang trong quá trình hồi phục sau khủng hoảng, tình hình kinh doanh ngày càng tăng lên khiến giá trị ghi sổ cũng tăng. Vậy trong trường hợp này, cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn so với giá trị thực. Đây là cơ hội giúp các nhà đầu tư mua và và thu lại lợi nhuận trong tương lai.

Cách tính chỉ số P/B

Các nhà đầu tư có thể dễ dàng tính được chỉ số P/B dựa trên công thức sau:

Trong đó:

• Giá trị ghi sổ của cổ phiếu được tính bằng công thức (Tổng giá trị tài sản – Tài sản vô hình – Nợ phải trả) / Số lượng cổ phiếu hiện đang lưu hành.
• Thường giá trị tài sản vô hình không thể hiện ở phần báo cáo tài chính của công ty, vì thế có thể tạm coi giá trị ghi sổ của cổ phiếu = Vốn chủ sở hữu / Số lượng cổ phiếu hiện đang lưu hành = (Tổng giá trị tài sản – Nợ phải trả) / Số lượng cổ phiếu hiện đang lưu hành.
• Giá thị trường của cổ phiếu tức là giá đóng cửa ở phiên gần nhất.

Ví dụ: Một doanh nghiệp có giá trị ghi nhận là 200 tỷ đồng, tổng nợ là 150 tỷ đồng, vậy giá trị ghi sổ của doanh nghiệp là 50 tỷ. Doanh nghiệp có 2 triệu cổ phiếu đang lưu hành, vậy giá trị ghi sổ của mỗi cổ phiếu là 25.000 đồng. Giá trị thị trường của cổ phiếu là 100.000 đồng. Chỉ số P/B = 100.000/25.000 = 4.

P/B = 4 tức là giá cổ phiếu của doanh nghiệp trên sàn chứng khoán cao gấp 4 lần giá trị sổ sách của nó.

Chỉ số P/B bao nhiêu là tốt và hợp lý?

Trên thị trường chứng khoán vốn không có giá trị nào cụ thể để biết được P/B bao nhiêu là tốt. Tuy nhiên, các nhà đầu tư có kinh nghiệm đầu tư lâu năm cho rằng:

• Những doanh nghiệp có mức tăng trưởng cao, cổ phiếu mang lại thu nhập ổn định thì tỷ số P/B càng cao càng tốt.
• Ngược lại, nếu doanh nghiệp hướng về chất lượng nhiều hơn thì chỉ số P/B không cần quá cao.

Nếu như bạn là nhà đầu tư mới, chỉ dựa vào chỉ số P/B để đầu tư thì bạn nên lựa chọn các doanh nghiệp có P/B nhỏ hơn 1,5. Như thế mức độ rủi ro sẽ được giảm đáng kể khi doanh nghiệp gặp phải biến động thị trường. Các doanh nghiệp có hệ số P/B thấp thường là những công ty chất lượng, khả năng xoay sở khi gặp rủi ro sẽ ổn định hơn.

Bên cạnh đó, nếu công ty có tình hình kinh doanh ở mức trung bình, tăng trưởng năm thua lỗ nhưng chỉ số P/B lại ở mức cao thì đây không phải là sự lựa chọn tốt. Vì vậy, bạn nên cân nhắc và tránh xa khi đầu tư.